7524 Sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 02/08/2024 tarih ve 32620 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Bu kanunun 13. Maddesinde mal ve hizmet ifalarına ilişkin yapılan tahsilatlar açısından bazı düzenlemeler getirilmiş olup düzenlemelere riayet etmeyen mükellefler hakkında bazı yaptırımlar öngörülmüştür.
I. Tahsilatlarda Usulsüzlük:
Bankalar ve Finans Kurumları Aracılığıyla Yapılan Tahsilatlar: Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların, banka, finans kurumları, ödeme kuruluşları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla başkalarının adı ve/veya hesabı kullanılarak yapılması durumunda, her bir işlem için uygulanacak ceza, işleme konu tutarın %10’u nispetindedir. Bu ceza, hem mal teslimi veya hizmet ifasını yapanlara hem de adına ve/veya hesabına ödeme yapılanlara ayrı ayrı kesilecektir. Ancak, bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon Türk lirasını geçmeyecektir.
Kredi Kartı ve Benzeri Ödeme Araçlarıyla Yapılan Tahsilatlar: Kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve benzeri ödeme araçları kullanılarak gerçekleştirilen tahsilatların, mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi adına kayıtlı olan bu sistemleri veya cihazları kullandıranlara ayrı ayrı cezanın üç katı uygulanacaktır. Bu fıkra uyarınca bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon Türk lirasını geçmeyecektir.
II. Düzenlemenin Amacı:
Bu düzenlemenin amacı, vergi kaçakçılığını önlemek ve kayıt dışı ekonomiyi engellemektir. Özellikle elektronik ödeme sistemlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte, bu tür işlemlerin kontrol altına alınması ve vergilendirmenin doğru bir şekilde yapılması hedeflenmektedir. Düzenleme, vergi mükelleflerinin ödeme işlemlerini doğru kanallar üzerinden gerçekleştirmelerini sağlamayı amaçlamaktadır.
III. Uygulama Kapsamı ve Denetim:
Banka ve finans kurumları aracılığıyla yapılan tahsilatlar
Kredi kartı ve banka kartı ile yapılan ödemeler
Yukarıda yer verilen düzenleme uyarınca Mal ve Hizmet ifalarına ilişkin tahsilatlar bakımından ikili bir ayrıma gidilmiş olup, ilk olarak banka ve finans kurumları aracılığıyla ikinci olarak ise kredi katı ve benzeri ödeme araçları ile yapılan tahsilatlardan bahsedilmiştir.
Daha açık bir ifade ile, yeni düzenlemeye göre;
İlk olarak bankalar aracılığıyla yapılan (EFT, Havale ve diğer ödeme yöntemleri) ödemelerin/mal ya da hizmet ifasının malı veya hizmeti sunan işletme hesapları dışında başka hesaplara aktarılmasının hem işletmeler hem de bu ifayı yapan kişiler bakımından yaptırımlar öngörülmüştür.
İkinci olarak ise kredi kartı ve benzer ödeme araçlarıyla yapılan tahsilatların kendi ödeme sistemi ya da cihazları aracılığıyla yapmayan işletmeler/mükellefler ve kendi sistemlerini bu mükelleflere/işletmelere sağlayanlar bakımından bir yaptırım öngörülmüştür.
Vergi İncelemeleri: Yapılan tahsilatların usulüne uygun olup olmadığını denetlemek amacıyla vergi daireleri sıkı denetimler yapacak ve usulsüzlük tespit edilmesi halinde cezai işlemler uygulanacaktır.
İstisnalar ve Muafiyetler: Belirtilen düzenlemeler, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu uyarınca izin verilen durumlar hariç olmak üzere genel olarak uygulanacaktır.
IV. Uygulamaya İlişkin Gelir İdaresi Başkanlığı Tarafından Yapılan Açıklama
Düzenleme sonrası Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinde 06.08.2024 tarihinde yayımladığı duyuru ile söz konusu düzenlemenin uygulanmasına ilişkin bazı açıklamalarda bulunmuştur.
Buna göre;
Bayi-alt bayi ilişkisi ve benzeri ilişki kapsamında gerek kendisine tahsis edilen POS cihazını kullandıran gerekse bu cihazlar vasıtasıyla teslim ettikleri mal ve hizmetlere ilişkin tahsilatlarını yapan mükelleflerin, VUK hükümleri gereğince belge düzenleme, hasılatları kaydetme ve diğer yükümlülüklerini tam ve zamanında yerine getirmeleri şartıyla mevzuatta öngörüldüğü şekilde hareket edebilmeleri mümkün bulunmaktadır.
Mal teslimi veya hizmet ifası yapılan müşteri ile ödemeyi yapan kart sahibinin farklı kişiler olması hususu düzenleme kapsamında cezaya tabi fiiller arasında sayılmamaktadır. (Ödemeyi yapan kart sahibinin kim olduğunun bir önemi bulunmamaktadır. Bu nedenle ödeme yaparken başkasının kredi kartını kullanmaktan dolayı özel usulsüzlük cezası uygulanması gibi bir durum söz konusu olmayacaktır.)
Yürürlüğe giren düzenleme ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan düzenlemeler ışığında;
- Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların, banka ve diğer kurumlar aracılığıyla başkalarının adı ve/veya hesabı kullanılarak yapılması yahut kredi kartı ve benzeri ödeme araçları kullanılarak mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda hükümde belirtilen şahıslara ilgili yaptırımların uygulanacağı,
- Bu düzenlemenin bayi-alt bayi ilişkisi ve benzeri ilişki kapsamında gerek kendisine tahsis edilen POS cihazını kullandıran gerekse bu cihazlar vasıtasıyla teslim ettikleri mal ve hizmetlere ilişkin tahsilatlarını yapan mükellefler açısından herhangi bir engel ya da yaptırım öngörülmediği,
- Son olarak mal teslimi veya hizmet ifası yapılan müşteri ile ödemeyi yapan kart sahibinin farklı kişiler olması hususu düzenleme kapsamında olmadığı ve ödeme yaparken başkasının kredi kartını kullanmaktan bahisle herhangi bir yaptırım uygulanmayacağı
belirtilmiştir.
V. Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
Tüm tahsilat ve ödeme işlemlerinin, mükellefiyet adına kayıtlı olan sistemler üzerinden gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.
Usulsüzlük cezasından kaçınmak için banka ve benzeri finans kurumlarının doğru ve yetkili kanallarını kullanmak önemlidir.
Mal ve hizmet sağlayan işletmeler, müşterileri ile ödeme işlemleri konusunda şeffaf ve açık iletişim kurmalı ve bu düzenlemeler hakkında onları bilgilendirilmelidir.
Bu düzenlemeler, işletmelerin finansal işlemlerinde daha dikkatli olmalarını gerektirmekte ve vergi usul kanunlarına uygun hareket etmelerini zorunlu kılmaktadır. Detaylı bilgi için Gelir İdaresi Başkanlığı'nın açıklaması sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
AKSOYSAL HUKUK VE DANIŞMANLIK BÜROSU
07.08.2024
Comments